Koroziv madde içilmesi ilk 5 yaşta sık karşılaşılan ev kazalarındandır. Koroziv maddeler cinslerine, yoğunluklarına ve içilen miktarlarına göre değişen oranlarda kimyasal yanıklara neden olabilirler.
Koroziv maddeler içerdikleri kuvvetli alkali ve asitler nedeniyle kimyasal yanık yaparlar. En önemli etkileri özofagusta(yemek borusu) yanığa neden olmalarıdır. İkinci sıklıkla midenin antrum ve pilor bölgesinde yanık yaparlar.
Çok miktarda içilirse ve içilirken aspire edilirse vokal kordlarda ve trakeobronşiyal sistemde de yanığa ve akut üst hava yolu tıkanıklığı klinik tablosuna neden olabilirler. Nadiren mide ve duedonum perforasyonu(delinme) neden olabilirler.
Yanığın derecesine bağlı olarak geç dönemde yemek borusunda darlık, mide çıkışında darlı ve gastroözofageal reflüye neden olabilir.
Bilinen Koroziv Maddeler;
- Çamaşır suyu,
- Yağ çözücüler,
- Kireç cözücüler,
- Tüm bulaşık makinesi ve çamaşır makinesi deterjanlar
- Lavbo açma solüsyonları
- Tuz ruhu
Klinik
Genellikle hastalar huzursuzdurlar ve tükürüklerini yutamadıkları için ağızdan akıtırlar. Ağız çevresi ve ağız içinde olabilir. Hastalar üst hava yolu tıkanıklığı bulguları ile başvurabilirler. Eğer yemek borusunda delinme ve göğüs boşluğunda enfeksiyon geliştiyse solunum sıkıntısı, yüksek ateş ve çarpıntı ile başvurabilirler.
Tanı
Hastanın fizik muayenesi ve genel durumuna göre endokopi yapılıp yemek borusu ve midede yanık olup olmadığına yanık varsa derecesine bakılır.
Tedavi
Korozif madde alan bir çocuk ile karşılaşıldığında ilk yapılması gereken hastanın ağızdan beslenmesinin hemen kesilip acil servise başvurulması gerekir. Yapılacak en büyük yanlışlar hastayı kusturmaya çalışmaktır. Bu gibi girişimler korozif yanık oluşmuş yemek borusunda hasarı artırır.
Endoskopide yemek borusu veya midede yanık saptanan çocuklarda ağızdan beslenme kesilir. Damardan özel bir sıvı verilerek izlenir ve yanığın derecesine göre hasta tolere ettikçe sıvı gıdalarla ağızdan beslenme başlanır. Enfeksiyonun yanığı derinleştirmemesi için geniş spektrumlu antibiyotik tedavisi verilir.
Çevresel 2.derece veya 3. Derece yanığı olan hastalar darlık geliştirme riskine sahiptirler. Bu hastalarda darlığı engellemek için steroid tedavisi verilebilir. 4-6 hafta sonra hastalar darlık gelişimi açısından değerlendirilip, darlık geliştiren hastalarda balon dilatasyonu program uygulanır. Dilatasyona yanıt vermeyen hastalarda mide veya kalın barsaktan, özofagus(yemek borusu) replasman ameliyatlarının yapılması gerekebilir.
